Từ đồng âm: Khái niệm, Ví dụ về từ đồng âm
Ngôn ngữ tiếng Việt là một thứ ngôn ngữ phong phú và đa dạng nhất. Chắc hẳn ngay từ lúc còn nhỏ bạn đã thắc mắc rằng tại sao nhiều từ có cách phát âm giống như nhau nhưng lại mang nghĩa khác nhau. Bài viết hôm nay chúng tôi sẽ đưa các bạn đi tìm hiểu kỹ về khái niệm và các ví dụ về từ đồng âm.
1. Từ đồng âm là gì?
Từ đồng âm là một nét rất đặc trưng trong Tiếng Việt
|
Theo sách giáo khoa lớp 7 thì từ đồng âm chính là những từ có cùng cách phát âm nhưng nghĩa lại hoàn toàn khác nhau, không liên quan gì đến nhau. chữ “ đồng” có nghĩa là “ cùng”. Chữ “ âm “ có nghĩa là “ âm thanh”. Như vậy từ đồng âm là những từ chỉ giống nhau về mặt âm thanh và khác nghĩa. |
Như vậy đối với từ đồng âm, muốn xác định ý nghĩa của một từ đồng âm cần phải căn cứ vào hoàn cảnh lời văn lúc đó, các từ đi kèm với nó. Chính điều đó đã tạo nên nét đặc sắc cho tiếng Việt của chúng ta.
2. Ví dụ về từ đồng âm
Một số ví dụ về từ đồng âm như:
-
Cây cầu, cầu mong: chữ “ cầu “ ở đây có lúc để biểu thị cơ sở hạ tầng cho việc đi lại, có lúc lại mang nghĩa là ước nguyện, mong muốn.
-
Con cá, cá cược: Dù đều phát âm là “ cá”. Tuy nhiên đối với con cá thì chữ cá để biểu thị một loài sinh vật sống dưới nước. còn chữ cá trong cá cược thì lại mang nghĩa đánh đố.
Một số ví dụ về từ đồng âm trong ca dao, tục ngữ như:
Ăn trầu không có rễ như rể nằm nhà ngoài.
- Chữ rễ để biểu thị một phần của cây trầu. Chữ rể lại để mang nghĩa là chồng của con gái mình. Mặc dù cả hai từ trên phát âm lên thì đều nghe gần giống như nhau.
Bà già đi chợ Cầu Đông
Bói xem một quẻ lấy chồng lợi chăng
Thầy bói gieo quẻ nói rằng
Lợi thì có lợi nhưng răng chẳng còn
- Từ đồng âm ở bài thơ trên chính là ở chữ lợi. Chữ lợi có khi được hiểu là lợi ích, có khi lại được hiểu là bộ phận trong miệng. Điều đó tạo nên sự lắt léo về nghĩa cho cả bài thơ.
Ví dụ về từ đồng âm
3. Phân loại từ đồng âm
Từ đồng âm được phân thành 2 loại chính: từ đồng âm từ vựng và từ đồng âm ngữ pháp - từ vựng.
-
Từ đồng âm từ vựng: Nhóm từ đồng âm loại này đều cùng thuộc một loại từ loại
Ví dụ: con đường này nhiều đá quá
Ly nước cam này đã bỏ đường
-
Từ đồng âm ngữ pháp - từ vựng: nhóm từ đồng âm loại này thuộc các nhóm từ loại khác nhau.
Ví dụ: Anh ấy đá quả bóng bay lên cao
Đá ở đây nhiều quá
Cách phân biệt từ đồng âm và từ đồng nghĩa
Thông thường chúng ta khá dễ nhầm lẫn giữa từ đồng âm và từ đồng nghĩa. Cần phải phần biệt chúng sao cho đúng để tránh việc hiểu sai về cách dùng của chúng.
+ Khái niệm từ đồng nghĩa:
Từ đồng nghĩa chính là những từ có cùng nghĩa với giống nhau hoặc nghĩa gần giống với nhau.
Nếu so sánh với từ đồng âm chúng ta sẽ thấy
+ Giống nhau: Trong tiếng Việt, một số từ đồng nghĩa có nghĩa chỉ tương đối giống nhau và cách phát âm thì lại giống như nhau. Về mặt phát âm thì những từ đó so với từ đồng âm là như nhau. Khiến đôi khi người ta lầm tưởng chúng là từ đồng âm
+ Khác nhau:
- Từ đồng âm: Có ý nghĩa hoàn toàn khác nhau và không có mối liên hệ nào về nghĩa, chúng độc lập và không thể thay thế cho nhau.
- Từ đồng nghĩa: Ý nghĩa của những từ này có thể hơi khác nhau một chút nhưng sẽ vẫn có một mối liên hệ nào đó về nguồn gốc.
Ví dụ:
-
Chiếc bàn này bị làm hỏng rồi
Họ đang bàn nhau xem ngày mai sẽ đi đâu.
Hai từ bàn tròn ví dụ trên có cách đọc như nhau nhưng ý nghĩa hoàn toàn khác nhau. “Bàn” ở câu 1 là danh từ chiếc bàn. Còn “bàn” trong câu hai là động từ.
⇒ Đây là một ví dụ cụ thể cho từ đồng âm
Ví dụ:
-
Hôm qua thằng bé bị ngã gãy chân.
-
Tôi để giấu đôi giày dưới chân giường.
Ở đây hai từ chân ở đây đều có mối quan hệ với nhau, “chân” ở ví dụ 1 chỉ một bộ phận trên cơ thể người, “chân” ở ví dụ 2 chỉ một bộ phận của chiếc giường.
⇒ Đây là một ví dụ cho từ đồng nghĩa
Qua bài viết trên hy vọng các bạn đã nắm được đầy đủ về khái niệm, cũng như các ví dụ về từ đồng âm. Đồng thời, giúp các bạn phân biệt được về từ đồng âm và từ đồng nghĩa. Hy vọng rằng điều đó sẽ có ích đối với các bạn! chúc các bạn một ngày nhiều niềm vui!
