Điệp ngữ là gì: Ví dụ, tác dụng và phân loại biện pháp tu từ Điệp Ngữ
Bạn đã biết điệp ngữ là gì chưa? Tác dụng của phép điệp từ là như thế nào? Trong bài viết hôm nay mình sẽ chia sẻ với các bạn khái niệm, ví dụ, tác dụng và phân loại biện pháp tu từ Điệp Ngữ một cách chi tiết nhất nhé.
1. Điệp ngữ là gì
|
Điệp từ (hay còn gọi là điệp ngữ) là một biện pháp tu từ trong văn học chỉ việc lặp đi, lặp lại một từ hoặc một cụm từ, nhằm nhấn mạnh, khẳng định, liệt kê, ... để làm nổi bật vấn đề khi muốn nói đến. |
2. Tác dụng của điệp ngữ
Một số tác dụng của điệp ngữ đó là:
Điệp ngữ tạo sự nhấn mạnh:
Điệp ngữ được sử dụng câu thơ, văn thường có tác dụng nhấn mạnh vào một sự vật, sự việc nào đó hoặc việc lặp lại có chủ đích nhấn mạnh tâm tư, tình cảm, nỗi lòng của nhân vật được nhắc tới trong câu.
Ví dụ 1:
- “… Nhớ sao lớp học i tờ
- Đồng khuya đuốc sáng những giờ liên hoan
- Nhớ sao ngày tháng cơ quan
- Gian nan đời vẫn ca vang núi đèo
- Nhớ sao tiếng mõ rừng chiều
- Chày đêm nện cối đều đều suối xa…”
→ Trong đoạn thơ trên, từ "nhớ sao" được lặp lại tới 3 lần cho thấy tác dụng nhấn mạnh sự nhớ nhung của tác giả về những kỷ niệm xưa cũ.
Ví dụ 2:
- Buồn trông cửa bể chiều hôm,
- Thuyền trôi thấp thoáng cánh buồn xa xa,
- Buồn trông ngọn nước mới sa,
- Hoa trôi man mác biết là về đâu.
- Buồn trông ngọn cỏ dầu dầu,
- Chân mây mặt nước một màu xanh xanh.
- Buồn trông gió cuốn mặt duyềnh,
- Tiếng mưa sầm sập vây quanh chỗ ngồi
→ Trong ví dụ trên, từ "buồn trông" được lặp đi lặp lại là 1 điệp ngữ để làm nổi bật nỗi buồn của Thúy Kiều.
Điệp ngữ tạo sự liệt kê:
Điệp ngữ còn có tác dụng liệt kê các sự vật, sự việc được nói tới trong câu làm sáng tỏ ý nghĩa, tính chất của sự vật, sự việc.
Ví dụ 1:
- Còn trời, còn nước, còn non
- Còn cô bán rượu anh còn say sưa
→ Điệp từ “còn” được lặp lại nhiều lần để liệt kê những sự vật có sự liên kết với nhau để nói lên tình cảm của tác giả dành cho cô bán rượu.
Ví dụ 2: Lặp từ, cụm từ, câu nhằm tạo ra sự liệt kê
- Hạt gạo làng ta
- Có vị phù sa
- Của sông Kinh Thầy
- Có hương sen thơm
- Trong hồ nước đầy
- Có lời mẹ hát….
- Có bão tháng bẩy
- Có mưa tháng ba
- (Hạt gạo làng ta – Trần Đăng Khoa)
→ Việc lặp lại nhiều lần từ có trong bài là sự liệt kê những chất làm nên hạt gạo và giúp người đọc thấy được: để làm ra hạt gạo trong thời chiến tranh thật là khó. Cây mạ được cấy xuống không chỉ có phù sa màu mỡ, có hương được chắt lợ cái tinh túy của đất trời, có sự tảo tần sớm hôm của người nông dân mà còn có cả những thiên tai và tàn phá.
Điệp ngữ giúp khẳng định:
Các từ ngữ lặp lại tác dụng khẳng định điều tất yếu, niềm tin tác giả vào sự việc sẽ xảy ra.
Ví dụ 1:
- “Trong đầm gì đẹp bằng sen
- Lá xanh bông trắng lại chen nhị vàng
- Nhị vàng, bông trắng, lá xanh
- Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.”
→ Trong ví dụ trên, biện pháp lặp lại một cụm từ nhằm khẳng định vẻ đẹp thuần túy của bông sen.
Ví dụ 2:
- Phượng không phải là một đóa, không phải vài cành, phượng đây là cả một loạt, cả một vùng, cả một góc trời đỏ rực…
→ Cách sử dụng điệp ngữ trong câu văn trên có tác dụng khẳng định số lượng hoa phượng ở đây là nhiều vô kể…
3. Phân loại
Các dạng của Điệp ngữ:
Điệp ngữ có các dạng: điệp ngữ cách quãng, điệp ngữ nối tiếp, điệp ngữ chuyển tiếp (điệp ngữ vòng). Sự khác biệt giữa 3 hình thức điệp ngữ được thể hiện sau đây:
Dạng 1: Điệp ngữ cách quãng
Đây là hình thức lặp lại một cụm từ, mà trong đó, các từ, cụm từ này cách quãng với nhau, không có sự liên tiếp
Ví dụ:
- “… Nhớ sao lớp học i tờ
- Đồng khuya đuốc sáng những giờ liên hoan
- Nhớ sao ngày tháng cơ quan
- Gian nan đời vẫn ca vang núi đèo
- Nhớ sao tiếng mõ rừng chiều
- Chày đêm nện cối đều đều suối xa…”
→ Cụm từ "Nhớ sao" là điệp ngữ cách quãng.
Dạng 2: Điệp ngữ nối tiếp
Đây là việc lặp đi lặp lại một từ, cụm từ có sự nối tiếp nhau.
Ví dụ:
- “Anh đã tìm em rất lâu, rất lâu
- Những cô gái Thạch Kim, Thạch Nhọn.
- Khăn xanh, khăn xanh phơi đầy lán sớm
- Sách áo mở tung, trắng cả trời chiều”
→ Trong đoạn thơ trên, cụm từ "rất lâu", "Khăn xanh" là điệp ngữ nối tiếp.
Dạng 3: Điệp từ chuyển tiếp (điệp từ vòng)
Ví dụ:
- “Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
- Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
- Ngàn dâu xanh ngắt một màu
- Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?”
→ Trong ví dụ trên, “thấy” và “ngàn dâu” là điệp ngữ chuyển tiếp.
Qua bài viết trên đây chắc hẳn các bạn đã có thể hiểu rõ hơn về điệp ngữ là gì: Ví dụ, tác dụng và phân loại biện pháp tu từ Điệp Ngữ. Mình hy vọng những chia sẻ của mình sẽ thực sự hữu ích đối với các bạn. Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết của mình và chúc các bạn học tập tốt!
