[Sơ đồ tư duy] Bài chiếc thuyền ngoài xa (Nguyễn Minh Châu) đầy đủ

Sơ đồ tư duy chiếc thuyền ngoài xa giúp các bạn học sinh hệ thống kiến thức trọng tâm của tác phẩm giúp các bạn hệ thống lại kiến thức một cách đầy đủ hơn. Sơ đồ tư duy bài Chiếc thuyền ngoài xa chắc chắn sẽ là những gợi ý hữu ích cho các bạn học sinh lớp 12 trong việc ôn tập tác phẩm này đấy nhé!

1. Sơ lược chiếc thuyền ngoài xa

a. Tác giả Nguyễn Minh Châu

Nguyễn Minh Châu (1930 1989).
Quê ở làng Thơi, xã Quỳnh Hải, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An.
Là một trong những cây bút tiên phong của văn học Việt Nam thời kì đổi mới.
Sau 1975, sáng tác của NMC đi sâu khám phá sự thật đời sống ở bình diện đạo đức thế sự.

b. Truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa

Xuất xứ:

Được sáng tác năm 1983.
Truyện ngắn lúc đầu được in trong tập Bến quê (1985), sau được in lại trong tập cùng tên.
Là một trong những sáng tác tiêu biểu của văn học Việt Nam thời kì đổi mới.

Bố cục: 2 đoạn

Đoạn 1: Từ đầu . đến Chiếc thuyền lưới vó đã biến mất: Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh.
Đoạn 2: Phần c̣òn lại: Câu chuyện của người đàn bà hàng chài ở tòa án huyện và tấm ảnh được chọn.

c. Xuất xứ.

Chiếc thuyền ngoài xa được viết năm 1983 – khi cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước đã đi qua được 6 năm, đất nước trở lại với cuộc sống đời thường. Nhiều vấn đề của đời sống văn hóa nhân sinh mà trước đây do hoàn cảnh chiến tranh chưa được chú ý, nay được đặt ra.

Tác phẩm nằm trong xu hướng nghệ thuật chung của văn học thời kỳ đổi mới: hướng nội, khai thác sâu sắc số phận cá nhân và thân phận con người đời thường.

d. Tóm tắt

Theo yêu cầu của trưởng phòng, nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng đến một vùng ven biển miền Trung (cũng là nơi anh đã từng chiến đấu) để chụp một tấm ảnh cho cuốn lịch năm sau. Sau nhiều ngày “phục kích”, người nghệ sĩ đã phát hiện và chụp được “một cảnh đắt trời cho” – đó là cảnh một chiếc thuyền ngoài xa đang ẩn hiện trong biển sớm mờ sương. Nhưng khi chiếc thuyền vào bờ, anh đã kinh ngạc hết mức khi chứng kiến từ chính chiếc thuyền đó cảnh một gã chồng vũ phu đánh đập người vợ hết sức dã man, đứa con vì muốn bảo vệ mẹ đã đánh trả lại cha mình. Những ngày sau, cảnh tượng đó lại tiếp diễn và lần này người nghệ sĩ đã ra tay can thiệp… Theo lời mời của chánh án Đẩu (một người đồng đội cũ của Phùng), người đàn bà hàng chài đã đến toà án huyện. Tại đây, người phụ nữ ấy đã từ chối sự giúp đỡ của Đẩu và Phùng, nhất quyết không bỏ lão chồng vũ phu. Chị đã kể câu chuyện về cuộc đời mình và đó cũng là lí do giải thích cho sự từ chối trên. Rời vùng biển với khá nhiều ảnh, người nghệ sĩ đã có một tấm được chọn vào bộ lịch “tĩnh vật hoàn toàn” về “thuyền và biển” năm ấy. Tuy nhiên, mỗi lần đứng trước tấm ảnh, người nghệ sĩ đều thấy hiện lên cái màu hồng hồng của ánh sương mai và nếu nhìn lâu hơn, bao giờ anh cũng thấy hình ảnh người đàn bà nghèo khổ, lam lũ ấy bước ra từ bức tranh.

e. Nhan đề

– Chiếc thuyền ngoài xa trước hết là biểu tượng của nghệ thụât, đó là thứ nghệ thụât đạt tới sự toàn mĩ và thánh thiện đến mức mà chiêm ngưỡng nó, người nghệ sĩ thấy tâm hồn mình được thanh lọc.

– Chiếc thuyền khi về gần đó lại là hiện thân của cuộc đời lam lũ, khó nhọc, thậm chí của những éo le, trái ngang và nghịch lí trong cuộc sống.

– Như vậy, chiếc thuyền nghệ thuật thì ở ngoài xa nhưng cuộc đời thì lại rất gần. Người nghệ sĩ cần có một khoảng cách nhất định để khám phá và thưởng thức vẻ đẹp đích thực của nghệ thuật nhưng lại cũng cần bám sát cuộc đời để phát hiện ra những sự thật của cuộc sống.

– Nhan đề là một ẩn dụ về mối quan hệ giữa cuộc đời và nghệ thuật !

f. Tình huống truyện

– Tình huống: một nghệ sĩ nhiếp ảnh đến một vùng ven biển miền Trung để chụp một tấm ảnh về cảnh biển buổi sớm có sương. Tại đây, anh đã phát hiện và chụp được một cảnh tượng “trời cho” – đó là cảnh một chiếc thuyền ngoài xa đang ẩn hiện trong biển sớm mờ sương. Nhưng khi chiếc thuyền vào bờ, người nghệ sĩ đã chứng kiến cảnh một gã chồng vũ phu đánh đập người vợ hết sức dã man. Ba hôm sau, cảnh tượng ấy lại diễn ra, người đàn bà được mời đến tòa án huyện, tại đây, người nghệ sĩ lắng nghe câu chuyện về cuộc đời của người đàn bà hàng chài kể lại và đó như một lời giải thích vì sao chị ta không bỏ chồng dù người chồng tàn bạo.

– Đây là một “tình huống nhận thức”, có ý nghĩa khám phá, phát hiện về chân lý đời sống, chân lý nghệ thuật. Phùng đã phát hiện sau cảnh đẹp như mơ kia là những ngang trái, nghịch lí của đời thường.

– Tình huống truyện, thể hiện cái nhìn đa chiều về cuộc sống. Chánh án Đẩu và nghệ sĩ Phùng đã hiểu ra nhiều điều về con người, cuộc sống khi chứng kiến câu chuyện và tiếp xúc với người đàn bà hàng chài.Từ tình huống truyện, tác giả đã đặt ra vấn đề “đôi mắt”, cách nhìn đời, nhìn người trong cuộc sống.

2. Sơ đồ tư duy phát hiện 1, phát hiện 2

Phát hiện 1 - Chiếc thuyền ngoài xa

sơ đồ tư duy bài chiếc thuyền ngoài xa

Sơ đồ tư duy Chiếc thuyền ngoài xa

– Khung cảnh của tác phẩm hiện lên là một cảnh đất trời tuyệt đẹp, một bức tranh mực tàu của một danh họa thời cổ lung linh, huyền ảo. Còn tâm trạng là cái rung động, sự cảm nhận được cái Chân, cái Thiện của cuộc đời, để rồi tâm hồn được gột rửa trở nên tinh khôi, trong trẻo.

– Chính khung cảnh chiếc thuyền ngoài xa đẹp như tranh vẽ, một cảnh đắt trời cho đã dậy lên trong tâm hồn kẻ nghệ sĩ những si mê lạ lùng và góc nhìn hoàn mỹ về cuộc sống.