Vội Vàng (Xuân Diệu): Nội dung, dàn ý và cảm nhận
Văn học lớp 11 có rất nhiều tác phẩm, vậy các bạn đã nắm rõ được tác phẩm “ Vội vàng” của nhà văn Xuân Diệu hay chưa? Nếu chưa, các bạn hãy cùng Studytienganh.vn tìm hiểu về nội dung, dàn ý của tác phẩm “Vội vàng - Xuân Diệu” nhé!
1. Nội dung bài thơ Vội vàng - Xuân Diệu
Bài thơ là lời giục giã thế hệ trẻ sống vội vàng, sống cuống quýt để hưởng thụ hết những gì đẹp đẽ nhất của cuộc đời. Bởi tuổi trẻ của mỗi người chỉ đến một lần duy nhất và thời gian thì không đứng yên để đợi một ai cả. Nó sẽ trôi đi và người ta sẽ mất nó vĩnh viễn.
Đồng thời, bài thơ đã thể hiện lòng ham sống mãnh liệt của cái tôi Xuân Diệu rất hiện đại cùng với một quan niệm sống mới mẻ về thời gian, tuổi trẻ và hạnh phúc.
Đó là một quan niệm đầy táo bạo về vẻ đẹp của con người, vượt thoát và đảo lộn hoàn toàn những quan niệm nghệ thuật cũ kĩ đã tồn tại hàng nghìn năm của văn học trung đại. Đó là quan niệm lấy con người làm chuẩn mực cho vẻ đẹp của thiên nhiên. Thiên nhiên sẽ chỉ đẹp khi nó gắn liền và mang vẻ đẹp của con người.
Đó là một ý thức ráo riết về ý thức cá nhân, về đời sống cá thể, những khao khát này là của một người, của một cái tôi, mạnh dạn bước ra để bày tỏ chứ không còn cần phải núp dưới bóng của cái ta nữa.
Đó là một quan niệm vô cùng mới mẻ về thời gian. Thời gian với những nhà thơ mới là thời gian tuyến tính, đã đi là không bao giờ trở lại chứ không còn là thời gian tuần hoàn, sẽ quay lại đúng thời điểm như người trung đại vẫn quan niệm nữa. Và cũng chính vì thế mà Xuân Diệu đã sống vội vàng để hưởng thụ hết những cảnh đẹp, những giá trị của cuộc sống này.
Đó là khao khát sống mãnh liệt và một tâm thế chủ động, sẵn sàng hưởng thụ, sẵn sàng đến với hạnh phúc của mình. Mùa xuân chính là tuổi trẻ, là hạnh phúc cá nhân của con người.
2. Khái quát tác giả và tác phẩm
Đôi nét về tác giả
- Xuân Diệu (1916-1985), tên khai sinh là Ngô Xuân Diệu.
- Sau khi tốt nghiệp tú tài, ông đi dạy học tư và làm viên chức ở Mỹ Tho, sau đó ra Hà Nội sống bằng nghề viết văn.
- Tham gia Cách mạng ông hăng say hoạt động trong lĩnh vực văn hóa nghệ thuật.
( Hình ảnh nhà văn Xuân Diệu )
- Các tác phẩm chính:
+ 15 tập thơ, mở đầu là tập Thơ thơ
+ Một số tập văn xuôi: Phấn thông vàng
- Phong cách nghệ thuật:
+ Trước Cách mạng tháng Tám Xuân Diệu là nhà thơ mới nhất trong các nhà thơ mới
- Một sức sống mới, một nguồn cảm xúc mới: khao khát giao cảm với đời, yêu đời ham sống đến bồng bột
Đôi nét về tác phẩm
1. Xuất xứ
- Trích ra trong tập Thơ Thơ.
- Là thi phẩm kết tinh vẻ đẹp thơ Xuân Diệu trước Cách mạng.
( Hình ảnh bài thơ Vội vàng - Xuân Diệu )
2. Bố cục bài thơ
- Phần 1: Tình yêu thiên nhiên tha thiết và niềm say mê của tác giả (11 câu đầu)
- Phần 2: Nỗi băn khoăn trước thời gian và cuộc đời (18 câu tiếp theo)
- Phần 3: Khát vọng sống, khát vọng cuồng nhiệt của tác giả (10 câu cuối)
3. Dàn ý bài thơ
- Luận điểm 1: Tình yêu thiên nhiên tha thiết và niềm say mê cuộc sống nơi trần thế
+ Khát vọng lạ lùng của thi nhân
+ Bức tranh thiên nhiên mùa xuân nồng nàn, tươi mới, tràn đầy sức sống.
- Luận điểm 2: Nỗi trăn trở trước thời gian và cuộc đời
+ Sự tiếc nuối trước dòng chảy thời gian của thi nhân
+ Quan niệm mới mẻ về thời gian – tình yêu – tuổi trẻ
- Luận điểm 3: Tâm trạng vội vàng, thái độ sống gấp gáp và tuyên ngôn về lẽ sống.
+ Lời đề nghị và biểu hiện của cách sống vội vàng
+ Tuyên ngôn về lẽ sống, quan niệm sống của tác giả.
4. Cảm nhận về bài thơ
Cảm nhận về thời gian của Xuân Diệu trong bài thơ
- Cảm nhận về thời gian của Xuân Diệu gắn liền với mùa xuân của thiên nhiên và tuổi trẻ của con người. Đó là cảm nhận của một con người yêu cuộc sống say đắm, thiết tha đến mức phải vội vàng.
Cảm nhận về thời gian và mùa xuân
+ Cảm nhận về thời gian của Xuân Diệu hết sức tinh tế và đầy triết lí nhân sinh. Xuân Diệu viết bài thơ này khi còn rất trẻ, đó là cái tuổi của sự sống mơn mởn, của việc hưởng thụ sự sống, ít ai có thể nghĩ đến một triết lí sâu xa như Xuân Diệu.
+ Đối với Xuân Diệu, mỗi khắc thời gian trôi qua chính là niềm lo sợ, canh cánh trong lòng.
+ Tác giả sử dụng cú pháp đối lập để diễn tả sự trôi đi của thời gian và tuổi trẻ: đương tới / đương qua; còn non / sẽ già.
=> Sự cảm nhận về thời gian đó đã giúp tác giả rút ra kết luận về sự đồng nhất giữa mùa xuân và tuổi trẻ của chính mình cũng như của tất cả mọi người:
Mà xuân hết, nghĩa là tôi cũng mất.
+ Mùa xuân trôi đi thì tuổi trẻ cũng phai tàn, và khi xuân không còn thì đời người cũng hết.
+ Cảm nhận về sự tàn phai của thời gian đã được Xuân Diệu khái quát thành một triết lí nhân sinh.
- Cảm nhận về thời gian và tuổi trẻ
+ Mùa xuân chính là tuổi trẻ của đời người, của tác giả.
+ Thời gian làm mùa xuân trôi qua cũng chính là cướp đi tuổi trẻ của tác giả. Đó chính là sự lo lắng và xót xa của con người vốn rất yêu cuộc sống, yêu cái tuổi trẻ đầy sức sống của mình.
+ Tâm trạng lo lắng đó đã được tác giả bộc bạch trong những câu thơ đầy triết lí:
Lòng tôi rộng, nhưng lượng trời cứ chật,
Không cho dài thời trẻ của nhân gian,
Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoàn,
Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại!
+ Câu thơ tưởng chừng là lời than vãn nhưng hiện lên trong đó là một quan niệm sâu sắc: cuộc đời làm sao có hai lần tuổi trẻ, và khi thời gian trôi qua thì tuổi trẻ có còn? Một sự so sánh không hề khập khiễng để thấy rằng cuộc đời con người luôn có giới hạn và nhất là cái tuổi trẻ thật đẹp nếu so với mùa xuân của trời đất.
+ Với Xuân Diệu, tuổi trẻ là cái quý nhất của cuộc đời con người, đó là khoảng thời gian đẹp nhất và hạnh phúc nhất. Chính vì vậy tuổi trẻ trôi qua là điều nhà thơ lo lắng nhất và tiếc nuối nhất: Nên bâng khuâng tôi tiếc cả đất trời.
=> Cảm nhận về thời gian đã làm hiện lên niềm khát khao sống, khát khao hạnh phúc của một con người vốn có nhiều khát khao. Niềm khát khao ấy thể hiện qua ước muốn níu kéo thời gian để giữ mãi tuổi thanh xuân, giữ mãi mùa xuân của đời người, để con người mãi sống trong tuổi trẻ, trong mùa xuân của cuộc đời.
Cảm nhận của tác giả về thiên nhiên và sự sống trong bài thơ
- Nhà thơ giãi bày cái ước muốn tưởng như ngông cuồng của mình bằng một bức tranh tràn đầy sức sống, ngồn ngộn sắc xuân, hương xuân và tình xuân.
- Bức tranh thiên nhiên có đủ ong, bướm, hoa lá, yến anh và cả ánh bình minh rực rỡ, tất cả đang ở thời kỳ sung mãn nhất, sức sống căng đầy nhất.
Tuần tháng mật của ong bướm
Hoa của đồng nội xanh rì
Lá của cành tơ phơ phất
Khúc tình si của yến anh
Hàng mi chớp ánh bình minh của mặt trời...
→ Tất cả hiện hữu có đôi lứa có tình như mời, như gọi, như xoắn xuýt.
- Thi sĩ lãng mạn đã đón chào và chiêm ngưỡng cuộc sống, thiên nhiên bằng cặp mắt xanh non của tuổi trẻ. Cái nhìn vừa ngỡ ngàng, vừa đắm say ngây ngất.
- Điệp khúc này đây cùng với các liệt kê theo chiều tăng tiến, cách dùng từ láy, từ ghép và những cụm từ tuần tháng mật, khúc tình si hòa vào nhịp thở gấp gáp, khẩn trương vừa diễn tả cảm giác sung sướng, ngây ngất, vừa có nhịp thơ gấp gáp, vừa có gì như là sự hối thúc, giục giã, khiến cho ai đó dù vô tình cũng không thể làm thơ, không thể quay lưng.
- Cuộc sống là thiên đường trên mặt đất, hãy tận hưởng và tận hưởng. Đó là lời tác giả muốn nhấn mạnh khi khắc họa bức tranh thiên nhiên trong bài thơ.
+ Với Xuân Diệu, cuộc đời đẹp nhất là tuổi trẻ, cũng như một năm đẹp nhất là mùa xuân và mùa xuân đẹp nhất là tháng giêng. Cái đẹp nằm ở sự bắt đầu, tinh khôi, mới mẻ, hồng hào, mơn mởn...
+ Xuân Diệu đã vật chất hóa một khái niệm thời gian bằng cặp môi gần, truyền cảm giác cho người đọc bằng các từ ngon, gần.
=> Câu thơ của Xuân Diệu không chỉ gợi hình thể mà còn gợi cả hương thơm và vị ngọt khiến người ta đắm say, ngây ngất.
Trên đây là những kiến thức và cảm nhận về nội dung, dàn ý và cảm nhận về bài thơ “Vội vàng - Xuân Diệu”. Studytienganh.vn mong rằng đã giúp cho các bạn có thêm một số kiến thức thú vị và bổ ích về bài thơ này.
