Đột biến Gen là gì, Vai trò và ý nghĩa của đột biến Gen
Bạn có biết Đột biến Gen là gì chưa? Trong bài viết hôm nay mình sẽ chia sẻ với các bạn khái niệm Đột biến Gen là gì, Vai trò và ý nghĩa của đột biến Gen một cách chi tiết nhất nhé.
1. Đột biến gen là gì
Đột biến gen là sự thay đổi vĩnh viễn trong trình tự DNA tạo nên một gen, khiến cho trình tự này khác với những gì được tìm thấy ở hầu hết mọi người. Mức độ đột biến có thể ảnh hưởng đến bất cứ đâu từ khối cấu tạo DNA đơn lẻ (cặp cơ sở) đến một đoạn lớn của nhiễm sắc thể bao gồm nhiều gen.
Đột biến gen là gì?
Đột biến gen có thể được phân loại thành hai loại chính đó là:
- Đột biến di truyền: Đột biến được di truyền từ cha mẹ và hiện diện trong suốt cuộc đời của một người ở hầu hết mọi tế bào trong cơ thể. Những đột biến này còn được gọi là đột biến dòng mầm vì chúng có trong tế bào trứng hoặc tinh trùng của bố mẹ, chúng còn được gọi là tế bào mầm. Khi trứng và tế bào tinh trùng hợp nhất, tế bào trứng được thụ tinh sẽ nhận được DNA từ cả bố và mẹ. Nếu DNA này có đột biến, đứa trẻ lớn lên từ trứng được thụ tinh sẽ có đột biến trong mỗi tế bào của mình.
- Đột biến mắc phải (hoặc soma): Xảy ra vào một thời điểm nào đó trong cuộc đời của một người và chỉ có ở một số tế bào nhất định chứ không phải ở mọi tế bào trong cơ thể. Những thay đổi này có thể được gây ra bởi các yếu tố môi trường như bức xạ tia cực tím từ mặt trời hoặc có thể xảy ra nếu lỗi xảy ra khi ADN tự sao chép trong quá trình phân chia tế bào. Các đột biến có được trong tế bào xôma (tế bào không phải tế bào tinh trùng và tế bào trứng) không thể truyền cho thế hệ sau.
Vai trò và ý nghĩa của đột biến gen
Vai trò của đột biến gen: Đột biến gen có vai trò vô cùng quan trọng trong tiến hóa và chọn giống:
Đối với tiến hóa:
-
Tính chất có lợi hay có hại của một đột biến gen chỉ là tương đối (có trường hợp này thì có lợi, có trường hợp khác có hại). Có trường hợp ở trạng thái dị hợp lại làm tăng sức sống, sức chống chịu của cơ thể đối với một số bệnh. Ví dụ: Người mang gen đột biến gây huyết cầu hình lưỡi liềm ở trạng thái dị hợp, có khả năng đề kháng với bệnh sốt rét.
-
-
Tuy tính chất ngẫu nhiên, cá biệt, không xác định và thường ở trạng thái lặn nhưng đột biến gen vẫn được xem là nguồn nguyên liệu chủ yếu cho quá trình chọn lọc tự nhiên và vì vậy, có vai trò trong tiến hóa.
Vai trò và ý nghĩa của đột biến gen
Đối với thực tiễn:
-
Một vài đột biến có lợi dùng làm cơ sở là nguồn nguyên liệu quan trọng cho tạo giống vật nuôi và cây trồng. Gây đột biến nhân tạo là một trong các phương pháp chọn giống thực vật hiện đại và có hiệu quả cao, góp phần tạo nên những tính trạng quý ở cây trồng.
-
-
Vì vậy, ở một số đối tượng như vi sinh vật và thực vật, các nhà khoa học thường chủ động sử dụng các tác nhân đột biến để tạo ra các giống mới.
3. Một số ví dụ về đột biến gen
Một số ví dụ về đột biến gen mà các bạn có thể tham khảo đó là:
-
Bệnh hồng cầu hình lưỡi liềm ở người là do dạng đột biến thay thế một cặp nuclêôtit.
-
-
Bệnh bạch tạng do đột biến gen lặn gây nên.
-
-
Đột biến gen trội gây nên tay 6 ngón, ngón tay ngắn.
-
-
Bệnh máu khó đông, bệnh mù màu do đột biến gen lặn trên nhiễm sắc thể X.
-
-
Đột biến mất một cặp nuclêôtit
-
-
Đột biến thêm một cặp nuclêôtit
-
-
Đột biến thay thế một cặp nuclêôtit
Ví dụ về đột biến gen
Trên đây là những chia sẻ của mình về Đột biến Gen là gì, Vai trò và ý nghĩa của đột biến Gen. Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết nhé.