Giáo án Ngữ văn lớp 11 - Phong cách ngôn ngữ báo chí

Hoạt động của GV và HS

Kiến thức cần đạt

* Thao tác 1 :

GV cho hs đọc các vd ở sách giáo khoa và tìm hiểu :

HS: Bản tin cung cấp cho ta những thông tin gì?  H: Nhận xét về ngôn ngữ.

GV: bổ sung, giảng rõ

Cho H/S Đọc vd 2 ở sgk.

 H: So sánh điểm giống và khác nhau giữa vd1 và vd2. Từ đó nhận xét bản tin và phóng sự có gì giống và khác nhau?

GV:  Nhận xét, bổ sung

H: Ngôn ngữ phóng sự có đặc điểm ntn?

GV: kết luận

HS: Đọc tiểu phẩm ở sgk và nhận xét nội dung, ngôn ngữ của tiểu phẩm.

HS trình bày:

- Bản tin: Thời gian, địa điểm, sự kiện chính xác nhằm cung cấp tin tức cho người đọc.

Thường theo một khuôn mẫu:Nguồn tin – thời gian - địa điểm – sự kiện – diễn biến – kết quả.

- Phóng sự: Cung cấp tin tức nhưng mở rộng phần tường thuật chi tiết sự kiện, miêu tả bằng hình ảnh, giúp người đọc có một cái nhìn đầy đủ, sinh động, hấp dẫn.

- Tiểu phẩm: Giọng văn thân mật, dân dã, thường mang sắc thái mỉa mai, châm biếm nhưng hàm chứa một chính kiến về thời cuộc.

Ngoài ra còn một số thể loại khác như: Phỏng vấn, bình luận, thời sự, trao đổi ý kiến, thư bạn đọc...

I. Tìm hiểu bài :

  1. Ngôn ngữ báo chí.

    a. Một số thể loại văn bản báo chí.

- Bản tin:

- Phóng sự:

- Tiểu phẩm:

Ngoài ra còn một số thể loại khác như: Phỏng vấn, bình luận, thời sự, trao đổi ý kiến, thư bạn đọc...

+ Phân loại báo chí theo phương tiện: báo viết, báo nói, báo điện tử.

+ Phân loại theo định kỳ xuất bản: báo hàng ngày (nhật báo), báo hàng tuần (tuần báo), báo hàng tháng ( nguyệt báo, nguyệt san).

+ Phân loại theo lĩnh vực hoạt động xã hội: Báo Văn nghệ, báo Khoa học, báo Pháp luật, báo Thương mại, báo Giáo dục Thời đại...

+ Phân loại theo đối tượng độc giả: báo Nhi đồng, báo Tiền phong, báo Thanh niên, báo Phụ nữ, báo Lao động...

* Thao tác 1 :

Hướng dẫn HS tìm hiểu ngôn ngữ báo chí.

-Thế nào là ngôn ngữ báo chí ?

- Mặc dù có nhiều thể loại khác nhau nhưng ngôn ngữ báo chí chung một mục đích và nhiệm vụ gì?

- Văn bản báo chí và  ngôn ngữ báo chí có những điểm chung gì?

GV: Nhấn mạnh. Và chốt kiến thức chung về VB báo chí và phong cách ngôn ngữ báo chí.

GV: Cho h/s đọc ghi nhớ SGK

HS trình bày cá nhân:

        - Ngôn ngữ báo chí là ngôn ngữ dùng để thông báo tin tức thời sự trong nước và quốc tế, phản ánh chính kiến của tờ báo và dư luận quần chúng, nhằm thúc đẩy sự tiến bộ xã hội.

       - Chức năng chung: cung cấp tin tức thời sự, phản ánh dư luận và ý kiến của quần chúng. Đồng thời nêu lên quan điểm chính kiến của tờ báo, nhằm thúc đẩy sự phát triển của xã hội.

b. Ngôn ngữ báo chí.

- Tồn tại ở 2 dạng chính: Báo viết và báo nói.

- Ngoài ra còn: Báo hình, báo điện tử.

à Ngôn ngữ báo chí có một chức năng chung là cung cấp tin tức thời sự, phản ánh dư luận và ý kiến của quần chúng. Đồng thời nêu lên quan điểm chính kiến của tờ báo, nhằm thúc đẩy sự phát triển của xã hội.

Thao tác 1 :

Tổ chức cho HS thảo luận nhóm:

GV chuẩn xác kiến thức. Chấm điểm.

- Nhóm 1:Viết bản tin về đề tài trật tự an toàn giao thông.

- Nhóm 2: Viết bản tin về vấn đề học đường.

- Nhóm 3:Viết bản tin phản ánh tình hình học tập của lớp mình.

- Nhóm 4: Viết bản tin về vấn đề an ninh khu dân cư.

Thao tác 2:

Hướng dẫn HS tổng kết bài học

Đại diện nhóm trình bày.

* Nhóm 1

* Nhóm 2

* Nhóm 3

* Nhóm 4

* Tổng kết bài học theo những câu hỏi của GV.

II. Luyện tập.

 Bài 2: Phân biệt:

a/Bản tin :

- Thông tin ngắn gọn

- Thông tin kịp thời, cập nhật

b/Phóng sự :

- Vừa đủ thông tin sự việc, vừa miêu tả cụ thể

- Yêu cầu gợi cảm, gây được hứng thú.

GV giao nhiệm vụ:

1. Tin tức, phóng sự, bình luận và tiểu phẩm thuộc phong cách ngôn ngữ cụ thể nào?

A. Phong cách ngôn ngữ văn chương

B. Phong cách ngôn ngữ báo – công luận

C. Phong cách ngôn ngữ gọt giũa

D. Phong cách ngôn ngữ chính luận

2. Ngôn ngữ báo chí có được sử dụng những cách diễn đạt biểu cảm và những biện pháp tu từ hay không?

A. Có

B. Không

-   HS thực hiện nhiệm vụ:

-  HS báo  cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ:

1B, 2A